روزشمار: ۲۲ فروردین؛ تولد «ابن‏ اثیر» مورخ اسلامی

«عزالدین علی‌بن محمد» یا «عزالدین ابوالحسن جزری» ملقب به ابن اثیر، مورخ اسلامی در چنین روزی در سال ۵۵۵ هجری قمری دیده به جهان گشود.

«ابن اثیر جَزَری» لقب سه برادر از اهالی جزیره ابن عمر در منطقه جزیره ابن عمر در نزدیکی شهر موصل در عراق و جنوب خاوری ترکیه امروزی است که هر سه ادیب، مورخ، راوی حدیث و دانشمند برجسته‌ای در قرن ششم هجری بوده‌اند.

«ابوالکرم محمدبن عبدالکریم موصلی جزری» از علمای شافعی بود که سه پسر داشت:

پسر اول «ابوالسعادت مجدالدین مبارک‌بن محمدبن عبدالکریم»

پسر دوم «ابوالحسن علی‌بن ابوالکرم محمد» از دانشمندان قرن ششم و صاحب اطلاعات وسیع در فقه و حدیث و اصول و ادب بوده است. وی کتابهای مهمی در ذکر لغات غریبه‌ی حدیث، به نام «النهایه فی غریب الحدیث»، «الانصاف در تفسیر»، «البدیع در شرح فصول‌ابن دهان»، «الشافی در شحر فصول‌ابن دهان»، «الشافی در شرح مسند امام شافعی»، «جامع‌الاصول فی احادیث الرسول» و «مناقب الاخبار» دارد.

پسر سوم به نام «عزالدین علی‌بن محمد» یا «عزالدین ابوالحسن جزری» است که در بین اهل فن هر گاه ابن‌الاثیر گفته شود مقصود همین علی بن محمد است. از بزرگترین و مشهورترین مورخان و محدثان اسلامی است. قبر او در نزدیکی مرقد کاظمین است.

ابن اثیر از مردم جزیره‌ی ابن عمر از جزایر داخلی دجله در شمال موصل بود. او اوایل عمر خود را به تحصیل فنون ادب در موصل و بغداد و شام گذرانده و پس از آن که در تاریخ و لغت و انساب سرآمد مردم عصر خود شد در موصل انزوا اختیار کرده و اوقات خود را به تالیف گذراند.

بزرگ ترین و معروف‌ترین کتاب او تاریخ بزرگ اوست به نام «الکامل فی التاریخ» که تاریخ عمومی عالم است سال به سال از ابتدای خلقت تا سال دو سال پیش از مرگ مولف و در این تاریخ ابن اثیر که خود معاصر با استیلای مغول بوده از اواخر عهد قراختائیان و خوارزمشاهیان تا اواخر ایام «سلطان جلال الدین منکبرنی» وقایع را به دقت ضبط کرده و او اولین مورخی است که وقایع دوره‌ی استیلای قوم مغول را نسبتاً مفصل در کتاب خود آورده است و در جمع‌آوری آن‌ها از مردم نهایت کوشش را به کار برده است و به همین جهت کتاب او یکی از مهم ترین منابع تاریخ مغول به شمار می‌رود.

آثار ابن اثیر

«اسد‌الغابه فی معرفة الصحابه» در احوال هفت هزار و پانصد تن از صحابه‌ی محمد

کتاب تاریخ اتابکان موصل

کتاب تحفة العجائب و طرفة الغرائب

کتاب جامع الکبیر فی علم البیان

کتاب جامع الکبیر فی علم البیان

«الکامل فی التاریخ» که وقایع مهم جهان را از اول آفرینش تا سال ۶۲۷ هجری قمری در آن نوشته‌ است و به تاریخ ابن اثیر معروف است.

کتاب «اللباب فی تهذیب الانساب» که آن‌را از کتاب «انساب سمعانی» خلاصه کرده‌ است.

درهمین روز:

درگذشت پروفسور «آنانیاس زنیچکوفسکی» بزرگترین دانشمند ایران‌شناس معاصر لهستان (۱۳۴۹ شمسی)

استان چهارمحال بختیاری دچار زلزله شد و در این حادثه در حدود ۴۰۰ نفر از سکنه روستاهای مختلف جان خود را از دست دادند و خسارات زیادی وارد آمد. (۱۳۵۶ شمسی)

تولد «ابن شعار» ادیب و مورخ عرب (۶۵۴ قمری)

زادروز جیمز پارکینسون، زمین‌شناس، و دیرینه‌شناس انگلیسی (۱۷۵۵ میلادی)

آزمایش اولین كشتی الكتریكی با نیروی باتری در رودخانه «نِوا» (۱۸۳۸ میلادی)

را‌ه‌اندازی آپولو ۱۳ (۱۹۷۰ میلادی)

راه‌اندازی اتوبوس‌های Silver Jubilee سیستم حمل و نقل لندن (۱۹۷۷ میلادی)

خدمه هواپیمای EP-3E ایالات متحده که پس از برخورد با جنگنده J-8 چینی در هاینان فرود آمده و بازداشت شده بودند، آزاد شدند. (۲۰۰۱ میلادی)

دو بمب‌گذاری در پایتخت الجزایر، ۳۳ نفر کشته و بیشتر از ۲۲۲ نفر دیگر زخمی شدند. (۲۰۰۷ میلادی)

در یک انفجار در متروی مینسک در بلاروس ۱۵ نفر کشته و ۲۰۴ نفر دیگر زخمی شدند. (۲۰۱۱ میلادی)

منبع: کجارو